হিষ্টেৰিয়া: কাৰণ,লক্ষণ আৰু ইয়াৰ হোমিওপেথিক চিকিৎসা
হিষ্টেৰিয়া ৰোগ কি ? :
ঐতিহাসিকভাৱে বহু বিতৰ্কিত মানসিক বিকাৰ হিষ্টেৰিয়াই যুগ যুগ ধৰি চিকিৎসক সকলৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰি আহিছে। প্ৰাচীন চিকিৎসা গ্ৰন্থত প্ৰথমে স্বীকৃতি পোৱা হিষ্টেৰিয়াৰ বিশেষকৈ মানসিক স্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰখনৰ ভিতৰত যথেষ্ট পুনৰ মূল্যায়ন কৰা হৈছে। ‘হিষ্টেৰিয়া’ শব্দটো গ্ৰীক শব্দ ‘হিষ্টেৰা’ অৰ্থাৎ “জৰায়ু”ৰ পৰাই উদ্ভৱ হৈছে । সেয়ে এক প্ৰাথমিক ভুল ধাৰণা আছিল যে এই অৱস্থাটো কেৱল মহিলাৰ ৰোগ। এই ভুল বিশ্বাসবোৰৰ ঠাইত ক্ৰমান্বয়ে অৱস্থাটোৰ বিষয়ে অধিক সুক্ষ্ম ভাৱে বুজিবলৈ প্ৰয়াস কৰা দেখা গৈছে, যিয়ে ইয়াৰ জটিল মনোজৈৱিক উৎপত্তিৰ কথা উন্মোচন কৰিছে।
ধাৰণাগতভাৱে হিষ্টেৰিয়াৰ বৈশিষ্ট্য হৈছে অত্যধিক বা অনিয়ন্ত্ৰিত আৱেগিক প্ৰতিক্ৰিয়া, যিবোৰ প্ৰায়ে আপাত দৃষ্টিত বুজাব নোৱাৰা শাৰীৰিক লক্ষণত প্ৰকাশ পায়। ইয়াৰ লক্ষণসমূহ অতিৰঞ্জিত, কেতিয়াবা হঠাতে দেখা যায়, য’ত পক্ষাঘাত, কঁপনি, মূৰ্চ্ছা যোৱা, গেষ্ট্ৰাইটিছৰ বিকাৰ আদিও দেখা যায়। আধুনিক সংজ্ঞাসমূহে বিভিন্ন ধৰণৰ উপস্থাপনক সামৰি লৈছে । ইয়াৰে কিছুমান সমসাময়িক নিদান যেনে ৰূপান্তৰ বিকাৰ আৰু দেহগত লক্ষণ বিকাৰৰ সৈতে মিল দেখা যায়। এই আধুনিক শ্ৰেণীবিভাজন সমূহে হিষ্টেৰিয়াৰ দৰে লক্ষণসমূহৰ বহুমুখী প্ৰকৃতি বুজিবলৈ এক কাঠামো প্ৰদান কৰে।
যি যুগত মানসিক স্বাস্থ্যই ক্ৰমান্বয়ে মনোযোগ আকৰ্ষণ কৰিছে, সেই যুগত এই ব্যাপক লক্ষণসমূহ চিনাক্ত আৰু চিকিৎসাৰ বাবে হিষ্টেৰিয়াক বুজাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। হিষ্টেৰিয়াৰ সঠিক জ্ঞানসম্পন্ন ব্যাখ্যাই এই অস্বাভাৱিক আচৰণসমূহক ৰহস্যমুক্ত কৰাত সহায় কৰিব পাৰে । ৰোগীসকলক উপযুক্ত চিকিৎসাৰ পথৰ দিশে পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে। তদুপৰি ই স্বাস্থ্যসেৱা প্ৰদানকাৰীসকলক প্ৰকৃত মানসিক দুখ আৰু গভীৰ, অৱচেতন সংঘাতক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিব পৰা প্ৰকাশৰ মাজত পাৰ্থক্য কৰিবলৈ সক্ষম কৰে।
হিষ্টেৰিয়াৰ প্ৰকৃতি আৰু ইয়াৰ বিভিন্ন উপস্থাপনৰ গভীৰতালৈ গৈ চিকিৎসা বিজ্ঞানীসকলে এই লক্ষণসমূহৰ মূল ব্যৱস্থাসমূহ ভালদৰে বুজিব পাৰে, যাৰ ফলত অধিক ফলপ্ৰসূ আৰু সহানুভূতিশীল চিকিৎসা কৌশলৰ সৃষ্টি হয়। ফলত চিকিৎসকৰ নিদানমূলক পৰ্য্যৱেষণ তীক্ষ্ণতা আৰু চিকিৎসা পদ্ধতিৰ পদক্ষেপ বৃদ্ধি কৰাৰ লগতে, চিকিৎসাৰ ফলপ্ৰসূুতা বৃদ্ধি কৰে।
হিষ্টেৰিয়াৰ কাৰণ
ঐতিহাসিকভাৱে জটিল মানসিক ৰোগ হিচাপে গণ্য কৰা হিষ্টেৰিয়াক বহুতো আৱেগিক আৰু মানসিক কাৰকৰ সমষ্টিগত ফল বুলিব পাৰি। এই কাৰকসমূহৰ আন্তঃসংলগ্নতাই প্ৰায়ে নিয়ন্ত্ৰণহীন আৱেগৰ প্ৰচণ্ড ঢৌৰ সৃষ্টি কৰে যিবোৰ হঠাতে আৰু তীব্ৰভাৱে প্ৰকাশ পায়। এই কাৰণসমূহ বুজাটো এই ৰোগ প্ৰতিৰোধ আৰু ফলপ্ৰসূ চিকিৎসা দুয়োটাৰে বাবে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ।
বহূদিন ধৰি দমন কৰি ৰখা গভীৰ শোক বা দুখ এটা উল্লেখযোগ্য কাৰণ। যেতিয়া এজন ব্যক্তিয়ে বহূদিন ধৰি গভীৰ আৱেগ-অনুভুতি মুকলিকৈ প্ৰকাশ কৰাৰ সুবিধা নোপোৱাকৈ গভীৰ ক্ষতি বা আঘাত সহ্য কৰিব লগা হয়, তেতিয়া গোপন কৰি ৰখা বা মনত দমাই ৰখা এই অনুভুতি হিষ্টেৰিক লক্ষণ হিচাপে প্ৰকাশ পাব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, যিজন ব্যক্তিয়ে আপোনজনক হেৰুৱাইছে যদিও বিভিন্ন কাৰণত ৰাজহুৱাভাৱে শোক প্ৰকাশ কৰিব নোৱাৰে, পিছলৈ তেওঁ বলেৰে হেঁচি ৰখা অনিয়ন্ত্ৰিত আৱেগৰ আউটলেট হিচাপে হিষ্টেৰিয়াত ভুগিব পাৰে ।
চিকিৎসা নকৰা হতাশাইও গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। স্থায়ী হতাশাজনক অনুভূতিবোৰক মনোযোগ নিদিয়াকৈ অৱহেলিত ৰূপত থাকিলে মানুহৰ মানসিক অৱস্থা সলনি হ’ব পাৰে, যাৰ ফলত হিষ্টেৰিয়াৰ দৰে লক্ষণ প্ৰকাশ হ’ব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, দীৰ্ঘদিনীয়া হতাশাত আক্ৰান্ত ব্যক্তি এজনে যদি উপযুক্ত মানসিক স্বাস্থ্যৰ সহায় নোলোৱাকৈ থাকে তেওঁ হিষ্টেৰিক এপিচ’ড হিচাপে প্ৰকাশ পোৱা আৱেগিক বিজুতিৰ সন্মুখীন হ’ব পাৰে ।
ধাৰাবাহিকভাৱে সহি থাকিব লগা হোৱা অপমান বা অপমানৰ অনুভূতিয়ে সময়ৰ লগে লগে মানুহৰ আত্মমূল্য আৰু মানসিক স্থিৰতা অৱনমিত কৰিব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, যিজন কৰ্মচাৰীয়ে বাৰে বাৰে কোনো উৰ্ধতন বিষয়াই কৰা তুচ্ছজ্ঞান সহ্য কৰি থাকিব লগা হয়, তেওঁৰ দেহত অৱশেষত হিষ্টেৰিক লক্ষণ প্ৰকাশ পাব পাৰে, যিবোৰ চলি থকা আৱেগিক দুখৰ ধাৰাবাহিক প্ৰভাৱৰ ফলত উদ্ভৱ হয়।
বিশেষকৈ নিয়োজিত বা প্ৰকাশৰ সীমিত সুযোগ থকা বাধা আৰোপিত পৰিৱেশত দীৰ্ঘ দিন বিৰক্তি সহ্য কৰি থাকিব লগা হ’লেও হিষ্টেৰিয়াত অৰিহণা যোগাব পাৰে। মানসিক ভাবে ব্যস্ত হৈ থকাৰ সুবিধা নথকা বা ব্যক্তিগত বৃদ্ধিৰ কোনো পথ নথকা একঘেয়েমী ৰুটিনত আবদ্ধ হৈ থকা এগৰাকী গৃহিণীক বিবেচনা কৰক । ফলত এই মানসিক স্থবিৰতা হিষ্টেৰিক আচৰণত উদ্দীপনাৰ কাম কৰিব পাৰে ।
সঘনাই সহ্য কৰিব লগা হোৱা বিশেষকৈ শাস্তিমূলক আৰু অসহায় পৰিৱেশত গালি-ধমকি,তিৰষ্কাৰ, অপমান,কঠোৰ সমালোচনা আদিয়ে মানুহৰ আৱেগিক স্থিতিস্থাপকতা ক্ষয় কৰিব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, যিজন ছাত্ৰই অহৰহ কঠোৰ সমালোচনা আৰু শাস্তিৰ সন্মুখীন হয়, জমা হোৱা মানসিক চাপ আৰু উদ্বেগৰ আউটলেট হিচাপে তেওঁৰ হিষ্টেৰিক লক্ষণ দেখা দিব পাৰে।
এই পৰিস্থিতিসমূহে দেখুৱাইছে যে মানসিক ৰোগ হিচাপে গভীৰ ঐতিহাসিক শিপা থকা এক অৱস্থা হিষ্টেৰিয়া প্ৰায়ে জটিল, দীৰ্ঘদিনীয়া আৱেগিক আৰু মানসিক দন্দৰ পৰাই উদ্ভৱ হয়। বিশেষকৈ হোমিঅ’পেথীৰ দৰে সামগ্ৰিক পদ্ধতিৰ জৰিয়তে হিষ্টেৰিয়াৰ ফলপ্ৰসূ ব্যৱস্থাপনা আৰু চিকিৎসাৰ বাবে এই অন্তৰ্নিহিত কাৰণসমূহ চিনাক্ত আৰু সমাধান কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয়, যিয়ে আৱেগিক স্বাস্থ্যৰ সুক্ষ্ম গতিশীলতাক পূৰণ কৰে।
হিষ্টেৰিয়াৰ লক্ষণ :
হিষ্টেৰিয়া প্ৰায়ে বিভিন্ন মানসিক আৰু শাৰীৰিক মাত্ৰাৰ সৈতে সংলগ্ন বহুমুখী লক্ষণৰ শৃংখল সমষ্টিৰ প্ৰকাশ । এই প্ৰকাশসমূহ এজন ব্যক্তিৰ পৰা আন এজন ব্যক্তিৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট ভিন্ন হ’ব পাৰে আৰু প্ৰকাশ্য আৰু সূক্ষ্ম দুয়োটা ইংগিত প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে। এই লক্ষণসমূহ আগতীয়াকৈ চিনাক্ত কৰাটো মুখ্য । কাৰণ এইবোৰ দেহৰ অভ্যন্তৰৰ পৰা সঘনাই সহায়ৰ বাবে মৰা চিঞৰ বা অন্তৰ্নিহিত সমস্যাসমূহৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ আহ্বান বুলিব পাৰি।
হিষ্টেৰিয়াৰ এটা বিশিষ্ট মানসিক লক্ষণ হ’ল হঠাতে মেজাজৰ পৰিৱৰ্তন হোৱা। কোনো ধৰণৰ স্পষ্ট বাহ্যিক কাৰণ নোহোৱাকৈ এজন ব্যক্তিয়ে উল্লাস আৰু হতাশাৰ মাজত দ্ৰুতগতিত দোল খাব পাৰে । ইয়াৰ সমান্তৰালভাৱে অনিয়ন্ত্ৰিত কান্দোন বা হাঁহিৰ বিস্ফোৰণ সাধাৰণ কথা, এনে প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰায়ে এনে পৰিস্থিতিত দেখা দিয়ে য’ত অনাকআংশিত যেন লাগে। এই আৱেগিক চৰম ৰূপ ৰঙা পতাকা হিচাপে কাম কৰি, অধিক গভীৰ মানসিক বিকাৰৰ উপস্থিতিৰ সংকেত দিয়ে।
শাৰীৰিক দিশত হিষ্টেৰিয়া বিভিন্ন ধৰণৰ ভয়ংকৰ লক্ষণৰ জৰিয়তে প্ৰকাশ পাব পাৰে। হিষ্টেৰিয়াত ভুগি থকাসকলৰ মাজত পেনিক এটেকৰ সৈতে মিল থকা উশাহ-নিশাহ বন্ধ হোৱাৰ কথা সঘনাই কোৱা হয়। এই উশাহ-নিশাহ বন্ধ হোৱা অৱস্থা দুখজনক হ’ব পাৰে আৰু তৎকালীনভাৱে সমাধান নকৰিলে অধিক জটিলতাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও অজ্ঞান হোৱা প্ৰায়ে হিষ্টেৰিয়াৰ সৈতে জড়িত । যদিহে ইয়াৰ অন্তৰ্নিহিত মানসিক উপাদানসমূহ বিবেচনা কৰা নহয়, এই অৱস্থাক অন্য চিকিৎসাজনিত অৱস্থা বুলি ভুল কৰা হ’ব পাৰে ।
আন এটা উল্লেখযোগ্য সূচক হ’ল পৰিৱৰ্তিত চেতনা বা বিচ্ছিন্ন অৱস্থা। হিষ্টেৰিয়া অনুভৱ কৰা লোকসকলে সজাগ আৰু অসজাগ এই দুই অৱস্থাৰ মধ্যম অৱস্থা প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে, য’ত তেওঁলোকৰ চৌপাশৰ প্ৰতি সচেতনতা হ্ৰাস পোৱা যেন লাগে। ইয়াক চিনি পোৱাটো বিশেষভাৱে প্ৰত্যাহ্বানজনক হ’ব পাৰে কাৰণ ই মানসিক ৰোগৰ লক্ষণ নহয়, শাৰীৰিক ৰোগৰ লক্ষণ বুলি ভুল ব্যাখ্যা কৰিব পাৰি।
এই লক্ষণসমূহ আগতীয়াকৈ চিনাক্ত কৰাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ, কেৱল ব্যক্তিৰ মংগলৰ বাবেই নহয়, সময়মতে চিকিৎসা আৰম্ভ কৰাৰ বাবেও। ইগ্নেচিয়া বা পালছটিলাৰ দৰে হোমিঅ’পেথিক চিকিৎসাকে ধৰি উপযুক্ত চিকিৎসামূলক হস্তক্ষেপৰ জৰিয়তে মূলগত মানসিক সমস্যাসমূহৰ সমাধান কৰিলে সকাহ পোৱা যায় আৰু আৰোগ্য লাভ কৰাত সহায় কৰিব পাৰি। হিষ্টেৰিয়াৰ বিভিন্ন প্ৰকাশ বুজি পোৱাটোৱেই হৈছে আক্ৰান্তসকলৰ বাবে ফলপ্ৰসূ ব্যৱস্থাপনা আৰু সহায়ৰ দিশত প্ৰথম পদক্ষেপ।
হিষ্টেৰিয়াৰ হোমিওপেথিক চিকিৎসা
হোমিওপেথিয়ে হিষ্টেৰিয়াৰ চিকিৎসাৰ এক অনন্য দৃষ্টিভংগী আগবঢ়ায় । গতানুগতিক চিকিৎসা পদ্ধতিৰ পৰা পৃথক এই পদ্ধতিয়ে সাধাৰণতে লক্ষণযুক্ত সকাহৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। মানসিক ৰোগৰ মূল কাৰণসমূহৰ সমাধান কৰাটোৱেই হোমিওপেথিৰ মুখ্য লক্ষ্য, যাৰ দ্বাৰা সামগ্ৰিক স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতা বৃদ্ধি কৰা হয়। হিষ্টেৰিয়াৰ দৰে মানসিক অৱস্থাৰ চিকিৎসাত এই সামগ্ৰিক পদ্ধতি অতি প্ৰয়োজনীয়, য’ত লক্ষণসমূহ আৱেগিক আৰু মানসিক অৱস্থাৰ সৈতে গভীৰভাৱে জড়িত হ’ব পাৰে।
হিষ্টেৰিয়াৰ চিকিৎসাত ব্যৱহাৰ কৰা সাধাৰণ হোমিওপেথিক ঔষধসমূহ হ’ল ইগ্নেচিয়া, পালছটিলা, আৰু লাইকোপডিয়াম। ইগ্নেচিয়া প্ৰায়ে প্ৰেছক্ৰিপচন কৰা হয় যেতিয়া লক্ষণসমূহ দুখ বা মানসিক আঘাতৰ পৰা উদ্ভৱ হয়– যিটো মেজাজৰ সলনি, চকুলো বা অনিয়ন্ত্ৰিত দৈহিক সস্পন্দনৰ দৰে প্ৰকাশ পায়। আৱেগিকভাৱে সংবেদনশীল, মেজাজ সলনি হোৱাৰ প্ৰৱণতা থকা আৰু আৰাম আৰু আশ্বাসৰ প্ৰয়োজন হোৱা ব্যক্তিৰ বাবে পালচেটিলা উপকাৰী। যিসকল লোকে উদ্বেগ, কম আত্মসন্মান, মানসিক অশান্তিৰ সৈতে জড়িত আৰু পাচনতন্ত্ৰৰ সমস্যা অনুভৱ কৰে, তেওঁলোকৰ বাবে লাইকোপডিয়াম ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
হোমিওপেথিক চিকিৎসাত ৰোগীৰ লক্ষণ, ব্যক্তিত্ব আৰু সামগ্ৰিক স্বাস্থ্যৰ সম্যক মূল্যায়নৰ ভিত্তিত কোনো নিৰ্দিষ্ট প্ৰতিকাৰৰ নিৰ্বাচন অতি ব্যক্তিগতকৃত হয়। এই ব্যক্তিগতকৃত পদ্ধতিয়ে নিশ্চিত কৰে যে চিকিৎসাই ব্যক্তিজনৰ হিষ্টেৰিয়াৰ অনন্য প্ৰকাশক লক্ষ্য কৰি লয় । এই পদ্ধতিত একেটাই সকলোৰে বাবে উপযোগী সমাধান এই নীতি প্ৰয়োগ নকৰে। “like cures like” নীতিটো হোমিওপেথিৰ কেন্দ্ৰীয় বিষয়; সুস্থ ব্যক্তিৰ লক্ষণ সৃষ্টি কৰা পদাৰ্থই অতি পাতল ৰূপত কাৰোবাৰ অসুস্থ লোকৰ একেধৰণৰ লক্ষণৰ চিকিৎসা কৰিব পাৰে।
হিষ্টেৰিয়াৰ চিকিৎসাৰ বাবে প্ৰশিক্ষিত হোমিওপেথৰ পৰামৰ্শ লোৱাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। এজন পেছাদাৰী হোমিওপেথে আটাইতকৈ উপযুক্ত প্ৰতিকাৰ আৰু মাত্ৰা চিনাক্ত কৰি এক বিস্তৃত মূল্যায়ন কৰিব পাৰে। সঠিক নিৰ্দেশনা অবিহনে নিজস্বভাবে হোমিওপেথিক ঔষধ সেৱনৰ ফলত আশানুৰূপ ফল পোৱা নেযাব পাৰে বা লক্ষণসমূহ তীব্ৰতৰ হ’ব পাৰে।
প্ৰকৃতিগতভাবে ব্যক্তিৰ মানসিক, আৱেগিক আৰু শাৰীৰিক দিশসমূহক সামৰি লোৱা হোমিওপেথীৰ সামগ্ৰিক চিকিৎসা ব্যৱস্থাৰ হেতু হিষ্টেৰিয়াৰ চিকিৎসা বিচৰাসকলৰ বাবে ই এক বাধ্যতামূলক বিকল্প । হোমিওপেথীৰ লক্ষ্য হৈছে কেৱল লক্ষণসমূহ উপশম কৰাতকৈ অন্তৰ্নিহিত কাৰণসমূহৰ সমাধান কৰি ভাৰসাম্য আৰু সমন্বয় পুনৰুদ্ধাৰ কৰা, দীৰ্ঘম্যাদী মানসিক স্বাস্থ্য আৰু মংগলৰ পোষকতা কৰা।
( এনে ধৰণৰ পোষ্ট পাই থাকিবৰ বাবে ৱেবচাইটটোত সাবস্ক্ৰাইব কৰক ।)